Πιθανή σύγκρουση συμφερόντων στην εκμετάλλευση της ευρεσιτεχνίας
Λευκωσία: Ενδεχόμενη σύγκρουση συμφερόντων και άλλες διαπιστώσεις, για τις οποίες καλεί το υπουργείο Υγείας να προχωρήσει σε διερεύνησή τους, εντοπίζει ο Γενικός Ελεγκτής της Δημοκρατίας, Οδυσσέας Μιχαηλίδης, σε σχέση με τη διαδικασία που ακολουθήθηκε για την εμπορική εκμετάλλευση της ευρεσιτεχνίας για τη μη επεμβατική προγεννητική διάγνωση για το σύνδρομο Down, από ερευνητική ομάδα του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής.
Συγκεκριμένα, στην ετήσια έκθεσή του για το 2014, ο Γενικός Ελεγκτής καλεί το υπουργείο Υγείας να διερευνήσει τους λόγους, για τους οποίους έγινε η παραχώρηση των δικαιωμάτων της ευρεσιτεχνίας στην ιδιωτική εταιρεία NIPD Genetics Ltd, αφού η εμπορική εκμετάλλευσή της πιθανόν να ενίσχυε σημαντικά τα έσοδα του Ιδρύματος και κατ’ επέκταση να μείωνε την κυβερνητική χορηγία. Η ευρεσιτεχνία, σημειώνει ο Γενικός Ελεγκτής, ήταν ιδιοκτησία του Ιδρύματος, στο οποίο οι δύο ερευνητές εργάζονταν με την ανάλογη αμοιβή.
Καλεί, επίσης, το υπουργείο Υγείας να διερευνήσει (α) κατά πόσο υπήρξε σύγκρουση συμφερόντων στη διαδικασία που ακολουθήθηκε κατά την ίδρυση της ιδιωτικής εταιρείας NIPD Genetics Ltd, εφόσον ο ερευνητής 1, ήταν μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος και Εκτελεστικός Διευθυντής και ο μεγαλύτερος μέτοχος της εταιρείας και (β) τους λόγους για τους οποίους αποφασίσθηκε, όπως το Ίδρυμα συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο της NIPD Genetics Ltd μέσω της ιδιωτικής εταιρείας CING Innovations Ltd, η οποία δημιουργήθηκε για τον σκοπό αυτό.
Σημειώνει, περαιτέρω, ότι με βάση την πληροφόρηση που είχε η Ελεγκτική Υπηρεσία, πρόσφατα το Διοικητικό Συμβούλιο του Ινστιτούτου αποφάσισε όπως ο ερευνητής 1 παραμείνει στο Ινστιτούτο ως επικεφαλής του Translational Genetics Department, χωρίς αμοιβή. «Έχουμε σοβαρές επιφυλάξεις», αναφέρει ο Γενικός Ελεγκτής, «κατά πόσο τούτο είναι νομικά επιτρεπτό και εν πάση περιπτώσει θεωρούμε ότι τούτο θα δημιουργούσε μια απαράδεκτη κατάσταση από πλευράς διαχωρισμού ρόλου και αρμοδιοτήτων, καθώς και λογοδοσίας».
«Τέτοιες ανακαλύψεις διεθνώς αξιοποιούνται σε ό,τι αφορά την εμπορική τους εκμετάλλευση, από εταιρείες που δημιουργούνται ειδικά από τα επιστημονικά ιδρύματα και όχι από τα ιδρύματα τα ίδια», απαντά το Ινστιτούτο Νευρολογίας με σχετική ανακοίνωση. Αυτό, όπως επισημαίνει, γίνεται για να επιτευχθεί η απαραίτητη εμπορική τεχνογνωσία, να μπορούν να αντληθούν επιπλέον κεφάλαια ή να συναφθούν εμπορικές συμφωνίες, αλλά και να αποφεύγονται αρνητικές επιπτώσεις σε περίπτωση ανεπιτυχούς εκμετάλλευσης.
Σημειώνει, περαιτέρω, ότι η πρακτική που εφαρμόζεται σε όλα τα ακαδημαϊκά ιδρύματα σε όλο τον κόσμο και η οποία προβλέπεται από τον περί Διπλωματών Ευρεσιτεχνίας Νόμο, «είναι οι εφευρέτες να έχουν δικαίωμα για δίκαια αμοιβή και όφελος από την ανακάλυψή τους». Στην περίπτωση αυτή, αναφέρει, εφαρμόστηκε ο ειδικός κανονισμός για δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας του Ινστιτούτου, ο οποίος έχει λάβει έγκριση από το Γραφείο του Εφόρου Κρατικών Ενισχύσεων και έχει αξιολογηθεί θετικά από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Με βάση αυτά, αναφέρει, το τότε Δ.Σ. του Ινστιτούτου δημιούργησε την Εταιρεία NIPD Genetics Ltd, εξασφαλίζοντας για το ίδιο και τους εφευρέτες τόσο την ιδιοκτησία, όσο και τα πιθανά οικονομικά οφέλη. Επιπρόσθετα, από τη συμμετοχή στην εταιρεία ως μεγαλομέτοχος, το Ινστιτούτο θα λαμβάνει 1% από τις πωλήσεις του προϊόντος. «Είναι προφανές ότι η ευρεσιτεχνία αποτελεί ιδιοκτησία του Ινστιτούτου και των εφευρετών μέσω των μετοχών που διαθέτουν.
Η αντίληψη που έχει δημιουργηθεί ότι το μόνο όφελος του Ινστιτούτου προέρχεται από το 1% των μεικτών εσόδων που έχει εξασφαλίσει, είναι ολότελα λανθασμένη». Καταλήγοντας η ανακοίνωση, το Δ.Σ. και η διεύθυνση του Ινστιτούτου δηλώνουν έτοιμοι να παράσχουν κάθε δυνατή συνδρομή στη διερεύνηση της φιλοσοφίας και της διαδικασίας που ακολουθήθηκε.
Κίκα Κασινίδου
Πηγή: philenews.com
Απάντηση Πατσαλή για την ανακάλυψη για το Σύνδρομο Down
Μετά τις διαπιστώσεις του Γενικού Ελεγκτή
Λευκωσία: Απάντηση στα όσα είδαν το φως της δημοσιότητας σχετικά με ενδεχόμενη σύγκρουση συμφερόντων και άλλες διαπιστώσεις του Γενικού Ελεγκτή σχετικά με τη διαδικασία που ακολουθήθηκε για την εμπορική εκμετάλλευση της ευρεσιτεχνίας για τη μη επεμβατική προγεννητική διάγνωση για το σύνδρομο Down, από ερευνητική ομάδα του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής με επικεφαλής τον δρ. Φίλιππο Πατσαλή, τέως Υπουργό Υγείας. Ο κ. Πατσαλή σημειώνει μεταξύ άλλων ότι οι αναφορές που έγιναν πλήττουν το κύρος και την αξιοπρέπειά του και δίνει τις δικές του διευκρινίσεις σχετικά με την εφεύρεση που βρέθηκε στο επίκεντρο συζητήσεων μετά από την συμπερίληψή της στην ετήσια έκθεση του Γενικού Ελεγκτή.
Ακολουθεί αυτούσια η ανακοίνωση του Φίλιππου Πατσαλή:
«Οι αναφορές που έγιναν ύστερα από την δημοσιοποίηση της έκθεσης του Γενικού Ελεγκτή αναφορικά με την ανακάλυψη της μη-επεμβατικής προγεννητικής διάγνωσης του συνδρόμου Down πιστεύω ακράδαντα ότι πλήττουν το κύρος και αξιοπρέπεια μου. Προς αποκατάσταση της σωστής εικόνας παραθέτω τα ακόλουθα: 1. Η ανακάλυψη νέας μη-επεμβατικής μεθόδου για το Σύνδρομο Down θεωρείται σταθμός στην ιστορία του προγεννητικού ελέγχου με τεράστια ωφέλη στην υγεία και έβαλε την Κύπρο στο παγκόσμιο επιστημονικό χάρτη.
Η ανακάλυψη αυτή έγινε από την ομάδα μου η οποία τιμήθηκε πολλές φορές τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό.
2. Τα πνευματικά δικαιώματα για την ανακάλυψη ανήκουν στο ίδρυμα (Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου) και στους εφευρέτες. Αυτό καθορίζεται από τον Νόμο περί Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας Ν.16(Ι)/98 και ειδικό κανονισμό του ιδρύματος ο οποίος εγκρίθηκε από το Γραφείο του Εφόρου Κρατικών Ενισχύσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Γενικής Διευθύνσεως Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Δικαιωματικά και αναπόφευκτα ένα συγκεκριμένο ποσοστό των πνευματικών δικαιωμάτων μου ανήκουν ως εφευρέτη της ανακάλυψης. 3. Η ιδιότητα μου ως μέτοχος στην Εταιρεία NIPDGENETICS η οποία είναι θυγατρική του Ινστιτούτου προέκυψε από την μεταφορά δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, τα οποία μου ανήκουν εν μέρει. 4. Με την ανάληψη της θέσης του Υπουργού Υγείας παραιτήθηκα από μέλος του ΔΣ της Εταιρείας καθώς και από οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα της Εταιρείας.
Την κατοχή μετοχών στην Εταιρεία είχα δηλώσει στην υπεύθυνη δήλωση που υπέβαλα με βάσει τις πρόνοιες του Νόμου Περί Ασυμβίβαστου, αμέσως με την υπουργοποίηση μου σύμφωνα με τον οποίο δεν είναι παράτυπη. Θα ήθελα ιδιαίτερα να επισημάνω ότι για όλα τα πιο πάνω είχα ενημερώσει τον Γενικό Ελεγκτή μετά την υπουργοποίησημου, τόσο προφορικά όσο και με επιστολή μου στις 12 Οκτωβρίου 2014. Το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου επίσης έδωσε γραπτώς απαντήσεις στα σχόλια του Γενικού Ελεγκτή πριν την ολοκλήρωση της έκθεσης, στις 9 Νοεμβρίου 2015, όπως επίσης και με τη χθεσινή ανακοίνωση του.
Η χρηστή διοίκηση, η τιμιότητα και η αξιοπρέπεια μου φαίνονται και αξιολογούνται από την δραστηριότητα μου ως άνθρωπος, ως υπουργός και ως επιστήμονας και γενικός διευθυντής στο Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου τα τελευταία 20 χρόνια. Δυστυχώς κάποιες αναφορές που γίνονται πλήττουν το κύρος, την τιμιότητα και την αξιοπρέπεια μου,που είμαι υποχρεωμένος να αποκαταστήσω και να υπερασπιστώ. Δηλώνω ότι ήμουν και είμαι ανοικτός σε οποιοδήποτε έλεγχο από οποιαδήποτε υπηρεσία».
Πηγή: philenews.com
